Asertywność to cecha pożądana przez wielu pracodawców. Określa się nią rodzaj komunikacji, który polega na jasnym i pewnym przekazywaniu wybranych informacji. To także umiejętność odmowy w przypadku, gdy powiedzenie słowa „nie” jest koniecznością.
Asertywność jako styl komunikacyjny
Wśród stylów komunikacji wyróżnić można uległość, asertywność i agresywność. Uległość stanowi całkowite podporządkowanie innym osobom, zaś agresywność to zespół zachowań, które mają na celu przyniesie korzyści jedynie stronie komunikującej. Asertywność jest więc rodzajem porozumiewania się, który łączy w sobie zalety i odrzucającej wady obu stylów komunikacji. Jako jedyny umożliwia obiektywne spojrzenie na zaistniałą sytuację, wyciągnięcie wniosków i zastosowanie logicznego kompromisu, do którego nie są w stanie dojść strony agresywne lub uległe.
Problemy z asertywnością
Niestety, wielu pracowników boryka się z problemem braku asertywności. Cechuje ich zwykle postawa uległo-agresywna, która charakteryzuje się wycofaniem, rzadkim komunikowaniem własnego zdania i własnych potrzeb oraz postawą obronną w przypadku wystąpienia konfliktu. Powodem braku asertywności w pracy mogą być:
- agresywna postawa kierowników i menadżerów, którzy nie dopuszczają możliwości posiadania własnego zdania przez pracowników,
- tzw. negatywny sposób premiowania (czyli m.in. zmniejszanie premii za popełnione błędy), który propaguje uległy, mało wyróżniający się model pracownika,
- rak szkoleń z rozwoju osobistego i komunikacji (m.in. szkoleń z asertywności, negocjacji, rozwiązywania konfliktów),
- brak odczuwalnych korzyści i niedocenianie pracowników bardziej zaangażowanych,
- brak poczucia wpływu na losy przedsiębiorstwa i decyzyjności (kierownictwo nie propaguje aktywności i nie wprowadza nawet najlepszych pomysłów pracowników w życie).
W skrajnych przypadkach powodem braku asertywności wśród pracowników może być mobbing, także ze strony jednego kierownika lub menedżera. Agresywna postawa lidera rzadko spotyka się z oporem ze strony pracowników, podlegli częściej przyjmują postawę uległą i mniej zaangażowaną w życie firmy.
Asertywność pracowników a korzyści dla przedsiębiorstwa
Nie bez powodu asertywność to cecha doceniana przez liderów, nowoczesnych właścicieli przedsiębiorstw i rekruterów. Asertywne wyrażanie własnej opinii przez pracowników pozwala na zyskanie wielu korzyści dla przedsiębiorstwa. Osoby asertywne częściej i aktywniej uczestniczą w życiu firmy, mogą rozwijać własne zainteresowania w branży, chętniej wykazują inicjatywę i chcą wprowadzać własne rozwiązania w różnych obszarach funkcjonowania przedsiębiorstwa. W zespołach o rozwiniętych zdolnościach komunikacyjnych rzadziej dochodzi do ciężkich konfliktów. Asertywni pracownicy zyskują większą pewność siebie i docenienie przez współpracowników oraz liderów, co znacząco może podwyższać morale załogi oraz skutkować lepszymi wynikami w pracy. Asertywność przydaje się również na stanowiskach sprzedażowych i kierowniczych – osoby potrafiące jasno komunikować własne potrzeby odnoszą większe sukcesy na polu zawodowym.
Jak wzmacniać umiejętności komunikacyjne?
Asertywność wymaga dużej pewności siebie, zdecydowania i wiary we własne możliwości. Choć wynika z osobistych predyspozycji pracowników, wiele z tych cech można – a nawet trzeba – wzmacniać. Z pomocą przyjdą różnego rodzaju szkolenia z asertywności, które przeznaczone są zarówno dla pracowników niższego szczebla, jak i przyszłych kierowników i menedżerów. Szkolenia z asertywności powinny być praktyczne, dostosowane poziomem do umiejętności uczestników i maksymalnie spersonalizowane. Asertywność można ćwiczyć także w codziennych sytuacjach podczas komunikacji z innymi pracownikami firmy oraz w życiu codziennym.
Asertywność, choć jest cechą wyjątkowo pożądaną na wielu stanowiskach, to także ważna część życia osobistego. Osoby asertywne są lepiej rozumiane, uchodzą za pewniejsze siebie i odważniejsze. Sztuka odmawiania to także element zdrowego egoizmu, na który każdy powinien sobie pozwolić.